ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ Ο ποιητής των μεγάλων ονείρων

«Και μια μέρα θέλω να γράψουν στον τάφο μου: 
Έζησε στα σύνορα μιας ακαθόριστης ηλικίας 
και πέθανε για πράγματα μακρινά 
που είδε κάποτε σε ένα αβέβαιο όνειρο»



Ο Αναστάσιος-Παντελεήμων Λειβαδίτης, υστερότοκος γιος του
Λύσανδρου και της Βασιλικής, γεννήθηκε στην Αθήνα το βράδυ της
Αναστάσεως του 1922. 


Τον Ιούνιο του 1948 συνελήφθη και εξορίστηκε στο Μούδρο. Στη
συνέχεια μεταφέρθηκε στη Μακρόνησο και μετά στον Αη Στράτη. Από κει
οδηγήθηκε στις φυλακές Χατζηκώστα στην Αθήνα απ' όπου αφέθηκε ελεύθερος
το 1951. Οι διώξεις όμως δε σταμάτησαν. 

Το Φυσάει στα σταυροδρόμια του
κόσμου θεωρήθηκε «κήρυγμα ανατρεπτικό» και κα. Ο ίδιος ο
ποιητής μάλιστα πέρασε από δίκη. 

 Το 1955  ο ποιητής δικάζεται στο Πενταμελές Eφετείο για το συγκεκριμένο έργο του. Πλήθος κόσμου και ανάμεσά τους πολλές προσωπικότητες των γραμμάτων θα παρακολουθήσουν αυτή τη πνευματική δίκη όπου ο ποιητής θα μετατρέψει το εδώλιο σε βήμα και όπου θα διατυπώσει την ουσία και τον σκοπό της τέχνης του. Θα συγκινήσει όχι μόνο το ακροατήριο αλλά και τους δικαστές που τελικά θα τον αθωώσουν πανηγυρικά.

                        «Γι’ αυτό σου λέω.

                       Μην κοιμάσαι: είναι επικίνδυνο.

                       Μην ξυπνάς: Θα μετανιώσεις.»


 Από το 1954 ο Λειβαδίτης εργαζόταν στην Αυγή ως κριτικός
ποίησης. 


Στο ελληνικό κοινό ο Τάσος Λειβαδίτης εμφανίστηκε το 1946, μέσα από
τις στήλες του περιοδικού Ελεύθερα Γράμματα  με το
ποίημα «Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη». 

Το 1952 εξέδωσε την πρώτη του
ποιητική σύνθεση με τίτλο 
Μάχη στην άκρη της νύχτας.


Στίχοι του Τάσου Λειβαδίτη μελοποιήθηκαν από το Μίκη Θεοδωράκη
(Δραπετσώνα, Τα Λυρικά) και ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ρωσικά,
Ουγγρικά, Σουηδικά, Ιταλικά, Γαλλικά, Αλβανικά, Βουλγαρικά, Κινέζικα και
Αγγλικά.

 Έγραψε ακόμη με τον Κώστα Κοτζιά τα σενάρια των ελληνικών
ταινιών Ο θρίαμβος και Η συνοικία το όνειρο.

Ο Τάσος Λειβαδίτης τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο
παγκόσμιο φεστιβάλ νεολαίας της Βαρσοβίας για τη συλλογή Φυσάει στα
σταυροδρόμια του κόσμου.

 Πήρε ακόμη το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου
Αθηναίων για τη Συμφωνία αρ. 1, το δεύτερο κρατικό βραβείο ποίησης για το
Βιολί για μονόχειρα και το πρώτο κρατικό βραβείο ποίησης για τη συλλογή
Εγχειρίδιο ευθανασίας. 

Έφυγε από κοντά μας στις 30 Οκτωβρίου του 1988. 

 -----------------------------------------------------------------

 Αυτός που σωπαίνει

Το σούρουπο έχει πάντα τη θλίψη
ενός ατέλειωτου χωρισμού
Κι εγώ έζησα σε νοικιασμένα δωμάτια
με τις σκοτεινές σκάλες τους
που οδηγούνε
άγνωστο που…

Με τις μεσόκοπες σπιτονοικοκυρές
που αρνούνται
κλαίνε λίγο
κι ύστερα ενδίδουν
και τ’ άλλο πρωί,
αερίζουν το σπίτι
απ’ τους μεγάλους στεναγμούς…

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος


Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.

Θα βγεις στους δρόμους , θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ' τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.

Κάθε κραυγή σου θα ' ναι μια πετριά
στα τζάμια των πολεμοκάπηλων.
Κάθε χειρονομία σου θα 'ναι
για να γκρεμίζει την αδικία.

Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις,
ούτε στιγμή να ξεχαστείς.
Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε.

Μια στιγμή αν ξεχαστείς,
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται
στη δίνη του πολέμου,
έτσι και σταματήσεις
για μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές.

Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις
για να ζήσουν οι άλλοι.

Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι
ένα οποιοδήποτε πρωινό.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι
μπρος στα ντουφέκια! 

ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑ

Στίχοι: Τάσος Λειβαδίτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Πρώτη εκτέλεση: Γρηγόρης Μπιθικώτσης


Μ' αίμα χτισμένο, κάθε πέτρα και καημός
κάθε καρφί του πίκρα και λυγμός
Μα όταν γυρίζαμε το βράδυ απ' τη δουλειά
εγώ και εκείνη όνειρα, φιλιά

Το 'δερνε αγέρας κι η βροχή
μα ήταν λιμάνι κι αγκαλιά και γλυκιά απαντοχή
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε ψυχή.

Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί

Ένα κρεβάτι και μια κούνια στη γωνιά
στην τρύπια στέγη του άστρα και πουλιά
Κάθε του πόρτα ιδρώτας κι αναστεναγμός
κάθε παράθυρό του κι ουρανός

Κι΄ όταν ερχόταν η βραδιά
μες στο στενό σοκάκι ξεφαντώναν τα παιδιά
Αχ, το σπιτάκι μας, κι αυτό είχε καρδιά

Πάρ' το στεφάνι μας, πάρ' το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί 


Eleni D